Η Επιστήμη στην υπηρεσία της Πολιτείας και της Κοινωνίας για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής: Το Επιστημονικό Δίκτυο CLIMPACT.

Η  ένταση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής επιβεβαιώνεται σε όλον τον πλανήτη καθημερινά, με σημαντικά αρνητικά αποτελέσματα για το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα, την υγεία του πληθυσμού, την πρωτογενή παραγωγή και την κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα, όπως διαπιστώνει πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού που ανακοινώθηκε τον Μάρτιο. Η Ελλάδα υφίσταται και αυτή τις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής, βιώνοντας τα τελευταία χρόνια καταστροφές που συσχετίζονται με έντονα καιρικά φαινόμενα. Η Πολιτεία καλείται επομένως να πάρει μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και για τον μετριασμό των επιπτώσεών της, εκπονώντας παράλληλα εθνικές πολιτικές αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου, ευνοώντας τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και υλοποιώντας άμεσες πολιτικές προσαρμογής στις νέες συνθήκες. Η επιστήμη πρέπει να αποτελέσει αρωγό σε αυτήν την προσπάθεια, αναπτύσσοντας και παρέχοντας στους αρμόδιους φορείς εργαλεία και υπηρεσίες για την αντιμετώπιση έντονων φαινομένων και καταστροφών. Η πρωτογενής έρευνα και η μετουσίωσή της σε τεχνογνωσία και καινοτόμες υπηρεσίες, όπως αυτές αναπτύσσονται στους ερευνητικούς φορείς και τα Παναπιστήμια, θα πρέπει να παρέχονται στην Πολιτεία έγκυρα και συντεταγμένα, ώστε αυτή να διευκολύνεται στην επιλογή και εφαρμογή κατάλληλων πολιτικών και να λαμβάνει μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.

Η νέα πολιτική του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών περιλαμβάνει ως βασικό στρατηγικό στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη της θεματικής της Κλιματικής Αλλαγής, τόσο στο ερευνητικό πεδίο όσο και στην ανάπτυξη καινοτόμων επιστημονικών υπηρεσιών, οι οποίες βασίζονται στο μοναδικό σε μέγεθος πανελλαδικό δίκτυο υποδομών του, που αριθμεί άνω των 700 μετρητικών σταθμών. Στα πλαίσια της νέας αυτής πολιτικής, ξεκίνησε πριν από 3 περίπου χρόνια συνεργασία με τον Τομέα Έρευνας & Καινοτομίας του ΥΠΠΕΘ, μια Εμβληματική Πρωτοβουλία με θέμα την κλιματική αλλαγή. Η απόφαση να χρηματοδοτηθεί η δράση Εθνικού Συντονισμού για την κλιματική αλλαγή από τη νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων υπεγράφη από τον Υφυπουργό Ανάπτυξης και Έρευνας, Χρίστο Δήμα, τον Οκτώβριο του 2019.

Το Εθνικό Δίκτυο για την Κλιματική Αλλαγή CLIMPACT αποτελείται από έντεκα εμβληματικούς εθνικούς επιστημονικούς φορείς -και πιο συγκεκριμένα την Ακαδημία Αθηνών, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών Δημόκριτος, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πολυτεχνείο Κρήτης, το Ερευνητικό Κέντρο ΑΘΗΝΑ και το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών-, με συντονιστή-φορέα το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Πρωταρχικός στόχος του CLIMPACT είναι η άμεση ενοποίηση, ο εναρμονισμός και η βελτιστοποίηση των υφιστάμενων κλιματικών υπηρεσιών και συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για τις φυσικές καταστροφές τις σχετιζόμενες με τη κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των υποστηρικτικών παρατηρήσεων από τις σχετικές εθνικές υποδομές. Το δίκτυο αποβλέπει επίσης στη δημιουργία ενός επιστημονικού πυρήνα αριστείας στην έρευνα για την παραγωγή νέας γνώσης σχετικά με την κλιματική αλλαγή μέσω της υποστήριξης καινοτόμων μελετών (υπολογιστικών και πειραματικών) με σκοπό τη μείωση των αβεβαιοτήτων στα κλιματικά μοντέλα, καθώς υπάρχει αυτή τη στιγμή ένας πυρήνας εξαιρετικών Ελλήνων επιστημόνων που εμπλέκεται ενεργά στα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής. Η εν λόγω δράση θα αξιοποιήσει επίσης τις τρέχουσες υποδομές του Εθνικού οδικού χάρτη (PANACEA και HIMIOFoTS) και θα δράσει συμπληρωματικά με έργα που ήδη εκτελούνται, όπως το “Πρόγραμμα LifeIP” για την προσαρμογή στην κλιματική Αλλαγή (Συντονιστής: Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας) αλλά και η “Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας για την Κλιματική Αλλαγή”.

Το δίκτυο CLIMPACT προσβλέπει στη δημιουργία μιας διεπιστημονικής κοινοπραξίας, επιδιώκοντας τη συνεργασία με την Εθνική Επιτροπή για την κλιματική αλλαγή, την Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ) της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά και με άλλες σχετικές πρωτοβουλίες και δράσεις. Βασική επιδίωξη του CLIMPACT είναι να αποτελέσει κύριο συμβουλευτικό όργανο της Πολιτείας και της κοινωνίας σε θέματα κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεων που σχετίζονται με αυτήν. Το δίκτυο αποσκοπεί σε βάθος χρόνου στην εδραίωσή του σε διεθνές επίπεδο ως ισότιμου επιστημονικού συνομιλητή με αντίστοιχα δίκτυα άλλων χωρών, με τη δυνατότητα να συμβάλει με εμπειρογνωμοσύνη στη λήψη αποφάσεων τόσο στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε διεθνές επίπεδο, όσο και σε θεματικές έρευνας σχετικές με την κλιματική αλλαγή.

Αξίζει να αναφερθεί ότι ένας από τους τελικούς στόχους της πρωτοβουλίας CLIMPACT είναι να συσταθεί, από κοινού με όλους τους συνεργαζόμενους φορείς, ένα Εικονικό Ινστιτούτο για την Κλιματική Αλλαγή (Virtual Institute for Climate Change), το οποίο θα προαγάγει μια μόνιμη δικτύωση επιστημόνων και φορέων, αλλά και μια ενιαία πλατφόρμα συλλογής και παροχής κλιματικών δεδομένων.

Οι πολύπλευρες δράσεις του CLIMPACT, που έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται, παρουσιάζονται διεξοδικά στο 1ο Ενημερωτικό Δελτίο του.

Φωτογραφία: Εναρκτήρια συνάντηση της εμβληματικής δράσης «Εθνικό Δίκτυο για την Κλιματική Αλλαγή και τις επιπτώσεις της», 12 Φεβρουαρίου 2020.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Skip to content