Σενάρια εξέλιξης του Αττικού κλίματος σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής

Επώδυνες προβλέψεις περιλαµβάνονται στα σενάρια για τις επιπτώσεις έως το έτος 2100 της κλιµατικής αλλαγής στην Αττική, εφόσον δε ληφθούν τα µέτρα που έχουν συµφωνηθεί σε παγκόσµια κλίµακα. Τα σενάρια αυτά µελετήθηκαν για πρώτη φορά αναλυτικά για συγκεκριµένες περιοχές της Αττικής, καθώς οι επιπτώσεις αναµένεται να είναι διαφορετικές στον αστικό ιστό, στις βόρειες και ανατολικές ακτές, στα νησιά νότια της Περιφέρειας, αλλά και στην ορεινή βόρεια και βορειοδυτική Αττική. Ο υπολογισμός των σεναρίων έγινε από τον Δρα Χρήστο Γιαννακόπουλο σε συνεργασία με τον μεταδιδακτορικό ερευνητή Δρα Κωνσταντίνο Βαρώτσο στο πλαίσιο του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρµογή στην Κλιµατική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) της Περιφέρειας Αττικής. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΠεΣΠΚΑ έχει ως σκοπό να αξιολογήσει: α) τους κλιματικούς κινδύνους, β) την αλληλεπίδραση του κλίματος με τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, γ) πώς τα επίπεδα κινδύνου μεταβάλλονται με τις δράσεις προσαρμογής, δ) το μέγεθος των επιπτώσεων και την ιεράρχηση δράσεων που απαιτούνται για τις απειλές και τις ευκαιρίες, ε) τη συνεργατική επίδραση των διαφόρων κινδύνων που δρουν από κοινού και στ) τις αβεβαιότητες, τους περιορισμούς και τα επίπεδα εμπιστοσύνης που αφορούν στις αξιολογήσεις των διαφόρων κινδύνων.

Τα αποτελέσματα της μελέτης περιγράφουν ένα µέλλον με υψηλές θερμοκρασίες και με σηµαντική µείωση των -ήδη µειωµένων- βροχοπτώσεων στην Αττική. Στη συνέχεια παρουσιάζονται αναλυτικά τα σενάρια για επιλεγμένους δείκτες.

1. Μέγιστη θερµοκρασία

Για την περίοδο 2081-2100, εκτιμάται αύξηση της μέγιστης θερμοκρασίας έως και 5 βαθµών στον κυρίως αστικό ιστό και στα νησιά και έως 4,5 βαθµών στα βόρεια και ανατολικά της Αττικής. Το μετριοπαθές σενάριο δίνει επίσης αύξηση 2 βαθµών Κελσίου. Αύξηση µεταξύ 1,4 και 2 βαθµών δίνουν τα σενάρια και για την περίοδο 2031-2050, µε τις μικρότερες αυξήσεις να συμβαίνουν στα βορειοανατολικά (Εικόνα 1).

2. Τροπικές νύχτες

Έτσι ονοµάζονται οι νύχτες στις οποίες η ελάχιστη θερμοκρασία της ημέρας δεν πέφτει κάτω από τους 20 βαθµούς Κελσίου, ώστε να ψυχρανθούν αρκετά η ατµόσφαιρα και οι αστικές υποδομές. Στο δυσμενές σενάριο, οι νύχτες αυτές αυξάνονται κατά 85 στη δυτική και στη βόρεια Αττική και κατά 69 στο κέντρο, στα νότια και στα παράλια. Στο μετριοπαθές σενάριο, οι τροπικές νύχτες αυξάνονται κατά 37-42 στο απώτερο µέλλον και κατά 26-31 στο εγγύς µέλλον (Εικόνα 2).

3. Ηµέρες καύσωνα

Έως και κατά 60 θα είναι αυξηµένες οι ηµέρες καύσωνα στο Λεκανοπέδιο και στα νησιά της Αττικής (Σαλαµίνα, Αίγινα κ.λπ.) στο δυσµενές σενάριο προς το έτος 2100. Στο μετριοπαθές σενάριο, οι µέρες καύσωνα αυξάνονται κατά 23 στον αστικό ιστό και κατά 12,5 στα βόρεια και ανατολικά. Για την περίοδο 2031-2050, οι µέρες καύσωνα αυξάνονται από 10 έως 20 µέρες και από την αύξηση αυτήν δεν ξεφεύγουν ούτε οι ορεινές περιοχές (Εικόνα 3).

4. Ετήσια βροχόπτωση

Μείωση κατά 31% και 12% στην ετήσια βροχόπτωση προβλέπεται αντίστοιχα στο απώτερο και στο εγγύτερο µέλλον, µε βάση το δυσµενέστερο σενάριο. Το μετριοπαθές σενάριο δίνει αντίστοιχα µείωση 14% το διάστηµα 2081-2100 και 10% την περίοδο 2031-2050, µε πιο έντονο το φαινόµενο στα νότια της Αττικής (Εικόνα 4).

5. Ελάχιστες θερµοκρασίες

Αυξήσεις εκτιμώνται και για τις ελάχιστες θερμοκρασίες κατα τη χειμερινή περίοδο. Το δυσµενές σενάριο δίνει άνοδο 3,5 βαθµών στα βουνά και λίγο παραπάνω στις παραλιακές εκτάσεις, και αύξηση 0,5-1,3 βαθµών στο εγγύτερο µέλλον, µε µικρές διαφοροποιήσεις ανάµεσα στο κέντρο και στα πιο αποµακρυσµένα σηµεία (Εικόνα 5).

6. Ηµέρες βροχής

Το δυσµενές σενάριο προβλέπει ότι θα µειωθούν µακροπρόθεσµα έως και κατά 27 οι ηµέρες βροχής στους ορεινούς όγκους, εκεί δηλαδή όπου έπεφτε το πιο πολύ νερό, και κατά 20 ηµέρες στην υπόλοιπη Αττική, ενώ και το καλό σενάριο δίνει µείωση κατά 7-11 ηµέρες. Για το κοντινότερο µέλλον, προβλέπεται µείωση από 2 έως 10,5 µέρες, ανάλογα µε την περιοχή και το σενάριο (Εικόνα 6).

Εικόνα 1: Μέγιστη θερµοκρασία	Εικόνα 2: Τροπικές νύχτες	Εικόνα 3: Ηµέρες καύσωνα
Εικόνα 4: Ετήσια βροχόπτωση	Εικόνα 5: Ελάχιστες θερµοκρασίες	Εικόνα 6: Ηµέρες βροχής

Τα αποτελέσματα της μελέτης παρουσίαστηκαν για πρώτη φορά σε ειδική ηµερίδα της Περιφέρειας Αττικής που πραγματοποιήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2020.